Cuốn sách “Khúc tráng ca thành cổ” được nhà xuất bản Văn hóa thông tin xuất bản năm 2008, vớ hơn 500 trang sách với nhiều nội dung như:
- 81 ngày đêm chiến sự
- Theo bước chân người ra trận
- Chuyện về những người liệt sĩ
- Lòng dân và lực lượng du kích
- Đồng đội ơi xin chớ có nao long
Cùng với những bài thơ, trang nhạc … Toàn bộ đều xoay quanh một thời chiến tranh khốc liệt tại thành cổ Quảng Trị, nơi biết bao anh hùng Việt Nam ta đã hi sinh để bảo vệ và giữ gìn Tổ quốc.
Trong đó, Đại tướng Võ Nguyên Giáp cũng có nói vài lời về Những dòng lịch sử về 81 ngày đêm trận chiến thành cổ Quảng Trị.
“Tôi hoan nghênh các đồng chí đã biên soạn, xuất bản cuốn sách: "Khúc Tráng ca Thành cổ", ghi nhớ lại cuộc chiến đấu vô cùng ác liệt, dài ngày của quân và dân ta, của nhiều trung đoàn, tiểu đoàn bộ binh, binh chủng kỹ thuật thuộc nhiều binh đoàn chủ lực và bộ đội địa phương đã kiên cường trụ bám, anh dũng chiến đấu giành giật với địch bảo vệ Thị xã - Thành cổ Quảng Trị mùa hè 1972.”
Có thể nói, “Khúc tráng ca Thành cổ Quảng Trị” là một đỉnh cao của tinh thần anh dũng chiến đấu hy sinh của quân và dân ta vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất Tổ quốc và để lại cho chúng ta những bài học sâu sắc.
Đúng 11 giờ 30 phút ngày 30 tháng 3 năm 1972, trận bão lửa - thép với hàng vạn quả đạn pháo của quân ta tấp nập trút xuống các căn cứ quân sự của đối phương tại Động Toàn, khởi đầu cho chiến dịch Trị - Thiên năm 1972, một chiến dịch kéo dài và ác liệt nhất trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, giải phóng miền Nam. Thắng lợi của nó đã mở thông khu giới tuyến, cánh cửa ngăn cách giữa hai miền Nam - Bắc, tạo ra cục diện mới hết sức thuận lợi cho Đại thắng mùa Xuân năm 1975.
Chỉ trong vòng hơn ba mươi ngày, ta đã vượt qua sông Bến Hải, phá tan hệ thống phòng thủ chiến lược, đánh chiếm các căn cứ Tân Lâm, Đầu Mầu, Động Toàn, Quán Ngang, điểm cao 241, 544, v.v... làm chủ đường số 9, tiêu diệt căn cứ Cồn Tiên, đánh tan Dốc Miếu trên đường 1, giải phóng Đông Hà - Ái Tử, khiến đối phương phải rút khỏi Thị xã Quảng Trị (ngày 1 tháng 5 năm 1972) về cố thủ ở phía Nam sông Mỹ Chánh (Thừa Thiên - Huế). Toàn tỉnh Quảng Trị được giải phóng vào ngày 2 tháng 5 năm 1972.
Để ngăn chặn đà tiến công của quân ta, ngay từ đầu tháng 4 năm 1972, Nich-xơn ra lệnh đánh phá trở lại miền Bắc với mức độ ác liệt chưa từng thấy. Hàng trăm lượt máy bay cường kích, phản lực và cả B.52 đã ném bom, bắn phá các thành phố Hà Nội, Hải Phòng và nhiều địa phương khác của miền Bắc. Đối phương đưa vào sử dụng các loại bom mới với phương tiện kỹ thuật đánh phá tối tân, hơn hẳn những lần trước, phong tỏa mọi cảng biển, bến bãi, đường sá, hòng ngăn chặn và làm cho việc tiếp tế cho chiến trường của ta trở nên cực kỳ khó khăn.
Không chịu nổi thất bại vì mất Quảng Trị, mất một hệ thống phòng thủ vào bậc nhất mà đối phương thường cho rằng là "bất khả chiến bại" và áp lực trên bàn đàm phán ở Hội nghị Pa-ri, đối phương tập trung cao độ binh lực, hỏa lực hòng "tái chiếm" những vùng đã mất, mục đích đầu tiên là trở lại sông Thạch Hãn với Thị xã Quảng Trị, mà hình ảnh tiêu biểu là Thành cổ. Cuộc chiến nảy lửa giành giật nhau từng tấc đất đã xảy ra trong suốt thời gian sau đó, kéo dài cho đến khi Hiệp định Pa-ri được ký kết vào đầu năm 1973. Những ngày đặc biệt ác liệt diễn ra từ ngày 28 tháng 6 đến ngày 16 tháng 9 năm 1972. Đây là một trong số những trận đánh được coi là khốc liệt nhất trong cả cuộc chiến tranh chống Mỹ, nó diễn ra trên khắp chiều ngang vốn rất chật hẹp của tỉnh Quảng Trị - cả ở phía Đông và Nam sông Thạch Hãn: từ cánh Đông - duyên hải đến cánh Tây - rừng núi, tập trung cao độ ở khu vực tuyến giữa, chủ yếu là Thị xã Quảng Trị. Các trận chiến đấu ở “cánh giữa” này được báo chí phương Tây đặc biệt chú ý.
Trong vùng hạn hẹp, mỗi chiều chỉ từ một đến hai kilômét, địa hình tương đối bằng phẳng đã phải chịu hỏa lực tối đa của không quân và hải quân Mỹ, với kỹ thuật hiện đại nhất thời đó. Được sự tiếp sức, chia lửa của quân dân cả nước, các chiến sĩ của nhiều trung đoàn, tiểu đoàn bộ binh, binh chủng kỹ thuật thuộc nhiều binh đoàn chủ lực và lực lượng vũ trang địa phương đã chiến đấu dưới sức ép của hàng chục vạn tấn bom đạn, trong điều kiện thiếu thốn trăm bề; bằng tính kỷ luật tuyệt vời, lòng dũng cảm, ý chí ngoan cường và hy sinh vô bờ bến, các chiến sĩ của ta anh dũng chiến đấu, giữ vững trận địa trong thế ba bề bị cô lập trong suốt 81 ngày đêm. Đó là 81 ngày đêm lịch sử bi tráng, hào hùng, ác liệt và mãi mãi bất tử, ghi sâu vào tâm thức của mỗi con người con nước Việt Nam.
Để tôn vinh một thời các anh đã sống hào hùng, chiến đấu oanh liệt và nhân kỷ niệm 35 năm cuộc chiến đấu bảo vệ Thị xã và Thành cổ Quảng Trị, xin giới thiệu với bạn đọc cuốn sách với tựa đề: "Khúc tráng ca Thành cổ". Đây là những trang nhật ký, hồi ký, đoạn văn, ghi chép, bản nhạc, bài thơ, tranh vẽ, ảnh chụp… của chính những người tham gia chiến dịch, những con người có thật viết về những câu chuyện có thật.
Chắc chắn vẫn còn những tình tiết chưa kể hết, những câu chuyện chưa được viết ra, nhưng chỉ ngần ấy trang thôi, Khúc tráng ca Thành Cổ đã đủ để là chứng tích về một thời hào hùng bi tráng, chứng tích về sức mạnh của lòng yêu nước và tự hào dân tộc, chứng tích về sức mạnh kì diệu của những con người dũng cảm vô song, là nghĩa là tình của những người đồng đội.
Khúc tráng ca Thành Cổ đã cho chúng ta hiểu thêm và tự hào thêm về thế hệ cha anh đi trước, thế hệ đã viết nên những trang huyền thoại bằng chính máu của mình.
“Khúc tráng ca Thành cổ” được xuất bản với mục đích tôn vinh một thời sống, kháng chiến đầy oanh liệt, hào hùng, kiên cường và bất khuất của những chiến sỹ nhân dịp kỷ niệm 35 năm cuộc chiến đấu bảo vệ thị xã – Thành cổ Quảng Trị. Cuốn sách đã tập hợp những trang nhật ký, hồi ký, những đoạn văn, bài thơ, những bản nhạc, và cả những bức tranh vẽ, những tấm ảnh chụp về mùa hè đỏ lửa tại chiến trường Quảng Trị.
Cuốn sách là những câu chuyện được kể bởi những người trực tiếp tham gia kháng chiến. Nó miêu tả chân thực tình hình tác chiến trong 81 ngày đêm và gợi lại những hồi ức về từng trận chiến đấu, những lúc sinh hoạt, những tâm tư, tình cảm của người lính trong những thời khắc chiến đấu ác liệt
Với đội ngũ người viết không chuyên nghiệp, nhưng là những người trong cuộc, giàu tâm huyết, chắc chắn cuốn sách sẽ đem lại cho người đọc cái nhìn đầy đủ hơn về cuộc chiến đã qua.
Các bạn hãy cùng đọc cuốn sác này tại Thư viện của trường THCS TT Trâu Quỳ nhé!
Một số hình ảnh do học sinh lớp 7A3 giới thiệu tại sân trường
